Urlop wypoczynkowy jest ważny dla każdego z nas. Nie zawsze wydaje się jednak oczywiste, ile dni urlopu będziemy mogli wykorzystać. Na szczęście temat ten reguluje kodeks pracy, który dokładnie określa, w jakim wymiarze możemy z niego korzystać. Poznaj bliżej to zagadnienie, abyś mógł go jak najlepiej dla siebie zaplanować.
Czym jest urlop wypoczynkowy?
Urlop wypoczynkowy jest przyznawanym każdego roku czasem dla pracownika, który ma on prawo wykorzystać na odpoczynek. Udzielenie urlopu jest obowiązkowe i nie można się go zrzec. Zgodnie z zasadami określonymi kodeksem pracy można go jednak wykorzystać w częściach, choć przynajmniej jedna z nich musi trwać przynajmniej 14 dni kalendarzowych bez przerwy. Co więcej, jest to okres płatny.
Wymiar urlopu wypoczynkowego
Jedną z najważniejszych dla pracownika kwestii jest wymiar urlopu wypoczynkowego, który mu przysługuje. Przede wszystkim zależy od stażu pracy, ale także od rodzaju umowy o pracę, na podstawie której jest zatrudniony.
Jeśli pracownik zawarł umowę o pracę na pełen etat, jego wymiar urlopu będzie określony na podstawie stażu pracy. W kodeksie pracy jasno określono, że pracownik, który ma staż pracy krótszy niż 10 lat, może skorzystać z 20 dni urlopu wypoczynkowego. Z kolei po przepracowaniu 10 lat pracownik nabywa prawo do 26 dni urlopu.
Warto przy tym nadmienić, że w 2022 r nie będą wprowadzane żadne zmiany w zakresie wymiaru urlopu w stosunku do lat ubiegłych.
Urlop a czas trwania nauki
Pomimo że prawo do urlopu zmienia się wraz ze zmianą okresu pracy, należy zauważyć, że do stażu pracy wlicza się okresy nauki na różnych poziomach nauczania. Oznacza to, że okres zatrudnienia można wydłużyć odpowiednio:
- o maksymalnie 3 lata, jeśli pracownik jest absolwentem zasadniczej lub innej równorzędnej szkoły zawodowej, dla której okres nauki jest przewidziany programem nauczania;
- nie więcej niż o 5 lat, w przypadku ukończenia średniej szkoły zawodowej;
- o 4 lata, gdy mamy do czynienia z osobą po średniej szkole ogólnokształcącej;
- ukończenie szkoły policealnej wydłuża wymiar czasu pracy o 6 lat;
- 0 8 lat z tytułu ukończenia szkoły wyższej.
Oznacza to, że nawet jeśli pracownik jest zatrudniony krócej niż 10 lat na danym stanowisku, może mu przysługiwać 26 dni urlopu wypoczynkowego, w zależności od ukończonej szkoły. Warto przy tym nadmienić, że poszczególne okresy nauki nie podlegają sumowaniu. Na przykład po ukończeniu szkoły wyższej i poprzedzającej ją szkoły średniej doliczane jest tylko 8 lat do stażu urlopowego (nie 12).
Wymiar urlopu wypoczynkowego w 2023 r dla osoby zatrudnionej na niepełny etat
Ilość dni wolnych jest też zależna od rodzaju umowy o pracę. Na podstawie umowy w niepełnym wymiarze czasu pracy przysługuje urlop wypoczynkowy wyliczony zgodnie z równaniem: wymiar urlopu x wymiar etatu.
Również w tym przypadku wymiar urlopu określony jest na podstawie całkowitego stażu pracy, do którego doliczane są okresy pobierania nauki. Również w tym przypadku człowiek pracujący krócej niż 10 lat ma prawo do 20 dni urlopu, a powyżej 10 lat do 26 dni urlopu.
Ten ogólnie przysługujący wymiar urlopu należy pomnożyć przez wymiar etatu. Na przykład osoba zatrudniona na trzy czwarte etatu, która pracuje ponad 10 lat, będzie wyliczała swój wymiar urlopu jako: 26 dni x 3/4 = 19,5 dnia.
Warto przy tym nadmienić, że niepełny dzień urlopu zaokrągla się w górę, czyli łącznie będzie to 20 dni.
Urlop proporcjonalny, uzupełniający i dodatkowy
Proporcjonalny wymiar urlopu wypoczynkowego przysługuje osobie, która u danego pracodawcy nie przepracowała całego roku kalendarzowego. Takie same zasady odnoszą się również do osób, które powracają do pracy po urlopie bezpłatnym, urlopie wychowawczym, okresie służby wojskowej, nieusprawiedliwionej nieobecności w pracy oraz aresztowaniu lub karze pozbawienia wolności.
Liczbę dni urlopu proporcjonalnego wylicza się wyłącznie na podstawie tych miesięcy, które faktycznie zostały przepracowane, uwzględniając opisane wyżej zależności. Przykładowo osobie zatrudnionej od maja do grudnia (7 miesięcy) będzie przysługiwał urlop tylko za ten czas.
Urlop uzupełniający jest z kolei przeznaczony dla osób, które w danym roku zdobyły uprawnienia do posiadania urlopu w wyższym wymiarze.
Dodatkowy urlop przysługuje także niektórym pracownikom ze względu na ich szczególne potrzeby. O dodatkowe 10 dni urlopu mogą ubiegać się niepełnosprawni, inwalidzi wojenni, kombatanci, prokuratorzy, sędziowie, nakładcy i pracownicy socjalni.
Artykuł ile dni urlopu przysługuje w 2023 r powstał we współpracy z Biurem Rachunkowym Wikom z Poznania.
