Marzenie o własnej działalności gospodarczej towarzyszy wielu osobom. Jeśli zastanawiasz się, w jaki sposób założyć własną firmę, przygotowaliśmy dla ciebie krótki poradnik na ten temat. Dowiesz się, kiedy warto zdecydować się na jej prowadzenie, kiedy lepsza będzie działalność nierejestrowana i jakie formalności musisz spełnić, aby być właścicielem jednoosobowej firmy.
Kto może w Polsce prowadzić działalność gospodarczą?
Aby prowadzić w Polsce działalność gospodarczą należy być osobą pełnoletnią, która posiada pełną zdolność podejmowania samodzielnych decyzji. Obywatelstwo polskie nie jest przy tym wymagane.
Osoby pochodzące z krajów Unii Europejskiej mogą prowadzić swoje firmy w Polsce na takich samych zasadach, jak Polacy bez dalszych formalności. Z kolei osoby spoza Unii Europejskiej mają prawo prowadzić w Polsce swoje przedsiębiorstwo, jeśli mają wydane pozwolenie na pobyt czasowy, długoterminowy jako rezydenci lub też pozwolenie na pobyt stały.
Zobacz artykuł: cechy osoby przedsiębiorczej.
Działalność nierejestrowana
Choć marzenie o tym, aby stać się pełnoprawnym przedsiębiorcą jest bardzo atrakcyjne dla wielu osób, nie zawsze zarejestrowanie firmy jest konieczne. Istnieje bowiem możliwość prowadzenia działalności nierejestrowanej, czyli drobnej działalności zarobkowej osób fizycznych, która jest idealna dla osób osiągających niewielkie przychody.
Zobacz też: jak założyć własną firmę jednoosobową?
Warunkiem prowadzenia działalności nierejestrowanej jest to, aby przychody nie przekroczyły 50% minimalnego wynagrodzenia, co oznacza w 2022 roku kwotę 1505 zł miesięcznie. Dodatkowe warunki, które musisz spełnić, to:
- nie wykonujesz działalności w ramach spółki cywilnej;
- nie prowadzisz działalności regulowanej, wymagającej np. koncesji;
- w ciągu ostatnich 60 miesięcy nie wykonywałeś działalności gospodarczej.
Prowadzenie działalności nierejestrowanej może mieć dla ciebie cały szereg zalet. W pierwszej kolejności jest to brak konieczności składania dokumentów, niezbędnych do rozpoczęcia działalności gospodarczej (w CEIDG – wpis do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej, urzędzie skarbowym, GUS), brak składek ZUS i zaliczek na podatek. Co więcej, nie będziesz musiał prowadzić rozbudowanej księgowości (wystarczy ci prosta ewidencja sprzedaży).
Otwieranie własnej działalności gospodarczej: CEIDG, REGON i NIP
Jeśli z jakiegoś powodu nie możesz należeć do osób prowadzących działalność nierejestrowaną, na przykład Twoje przychody miesięczne przekraczają 50%, będziesz musiał zdecydować się na otwarcie klasycznej działalności gospodarczej. W tym celu powinieneś podjąć kilka ważnych decyzji, między innymi jaką nazwę będzie miała twoja firma, a także jakimi branżami będzie się zajmowała.
Pierwszym formalnym krokiem do założenia jednoosobowej działalności gospodarczej jest wypełnienie wniosku CEIDG-1, czego można dokonać osobiście w urzędzie miasta lub gminy, listem poleconym z poświadczeniem notarialnym lub też elektroniczne, za pomocą podpisu kwalifikowanego lub też platformy e-PUAP.
Wypełniając formularz CEIDG-1 będziesz musiał oprócz podstawowych danych kontaktowych swoich i firmy wypełnić także właściwe kody PKD, odpowiadające branżom, jakimi będzie zajmowało się przedsiębiorstwo. Jeśli nie jesteś pewien, co będzie najwłaściwszą decyzją, warto skontaktować się z profesjonalnym biurem rachunkowym, które specjalizuje się między innymi w pomocy podczas zakładania działalności gospodarczej. Powierzając zadania w ręce fachowców z pewnością nie popełnisz błędów.
Numery NIP i REGON są obowiązkowymi numerami identyfikującymi przedsiębiorstwo. Należy wystąpić o ich nadanie zaraz po zarejestrowaniu firmy. Jedynym wyjątkiem od tego może być sytuacja, w której nowy przedsiębiorca posiada już swój numer NIP – w tym przypadku założenie jednoosobowej działalności gospodarczej nie powoduje jego zmiany.
Otwieranie własnej działalności gospodarczej: opodatkowanie
Jednym z najtrudniejszych pytań, na które muszą sobie odpowiedzieć początkujący przedsiębiorcy, jest forma opodatkowania firmy. Decyzję w tym względzie należy podjąć już podczas wypełniania wniosku CEIDG-1, a zatem na początkowym etapie rejestrowania działalności gospodarczej.
Dochód z prowadzonej działalności może być opodatkowany na trzy sposoby:
- Opodatkowanie na zasadach ogólnych, według skali podatkowej. Jego podstawą jest stawka 17% od dochodu (przy dochodzie powyżej 120 000 zł wzrasta do 32%), czyli różnicy między osiągniętymi przychodami a kosztami ich uzyskania. W tym przypadku przedsiębiorca ma obowiązek prowadzenia księgi rachunkowej lub księgi przychodów i rozchodów.
- Podatek liniowy, którego wartość wynosi 19% i jest stała dla wszystkich wysokość dochodu. Podobnie jak w przypadku opodatkowania na zasadach ogólnych, obowiązkiem przedsiębiorcy jest prowadzenie księgi rachunkowej lub księgi przychodów i rozchodów, czym może zająć się biuro księgowe.
- Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych. Jest to forma opodatkowania, która odnosi się do tych przychodów, których nie można pomniejszyć o koszty uzyskania przychodu. Należy zdecydować się przy tym na jedną z dziewięciu stawek, adekwatnie do rodzaju wykonywanej działalności: 2%, 3%, 5,5%, 8,5%, 10%, 12%, 14%, 15% i 17%. Przedsiębiorca musi prowadzić uproszczoną ewidencję przychodów oraz wykaz środków trwałych, a także jest zobowiązany do przechowywania dowodów zakupu.
Otwieranie własnej działalności gospodarczej: ZUS
Ostatnią ważną kwestią jest rejestracja przedsiębiorcy jako płatnika składek ZUS, co również następuje podczas wypełniania druku CEIDG-1. Następnie w ciągu 7 dni przedsiębiorca powinien zgłosić samego siebie do ubezpieczenia na drukach ZUS ZUA (obejmuje ubezpieczenie społeczne i zdrowotne) lub ZUS ZZA (obejmuje wyłącznie ubezpieczenie zdrowotne). W przypadku samodzielnej pracy, bez zatrudniania pracowników w jednoosobowym przedsiębiorstwie, składki muszą być opłacone do 10 dnia każdego miesiąca.
Warto również zainteresować się w tym względzie ulgami, które mogą obowiązywać młodych przedsiębiorców. Pierwszą z nich jest “ulga na start”, oznaczająca, że przez 6 pierwszych miesięcy przedsiębiorca płaci wyłącznie składkę zdrowotną. Przez kolejne 24 miesiące ma prawo do korzystania ze składek preferencyjnych, niższych niż standardowe, co daje mu szansę na szybsze osiągnięcie wyższych zysków i rozwój działalności gospodarczej. Z kolei przedsiębiorcy, którzy nie osiągają wysokich przychodów (poniżej 120 000 zł) mogą korzystać z tak zwanego “Małego ZUS-u”, który również ułatwia im prowadzenie przedsiębiorstwa.
Jeśli zastanawiasz się, czy należysz do osób, które będą mogły skorzystać z ulg, doskonałym pomysłem będzie uzyskanie porady od wyspecjalizowanej w tym względzie księgowej. Pomoże ci ona przejść przez wszystkie podstawowe formalności i uzyskać najlepsze ulgi, które przyczynią się do szybszego rozwoju przedsiębiorstwa.
