Sposób, w jaki organizacje podejmują decyzje, ma kluczowe znaczenie w zarządzaniu biznesem, a co za tym idzie w osiąganiu sukcesu. Od jakości tych kroków zależy skuteczność działań firmy oraz jej pozycja na rynku. Z jakich modeli podejmowania decyzji mogą korzystać organizacje? Które z nich są skuteczne?
Dlaczego podejmowanie decyzji jest tak trudne?
Organizacje muszą codziennie podejmować setki działań o zróżnicowanym wpływie na jej zdolność operacyjną, wizerunek i inne aspekty funkcjonowania. Współcześnie, w świecie VUCA, podejmowanie decyzji jest wyjątkowo wymagające. Wiąże się to z charakterystyką warunków, w jakich obecnie działa gospodarka. Mianowicie świat jest zmienny (Volatile), niepewny (Uncertain), złożony (Complex) oraz niejednoznaczny (Ambiguous). Z tego względu nawet najbardziej przemyślane decyzje mogą np. stracić swój wpływ w krótkim czasie lub dać zupełnie nieoczekiwany rezultat, mimo iż zostały podjęte na podstawie poprawnych założeń i danych. Ponadto decyzje mogą kompletnie stracić na znaczeniu z uwagi na niespodziewane wydarzenie na świecie, które mogą całkowicie zmieniać okoliczności gospodarcze. Kluczem do sukcesu jest więc już nie tylko zbieranie informacji i ich analiza, ale także gotowość do szybkich zmian i adaptacji do nowej rzeczywistości, o której firmy wiedzą bardzo niewiele. W ten sposób organizacje mogą uzyskać Vision (wizję) zamiast Volatility, Understanding (zrozumienie) zamiast Uncertainty, Clarity (jasność) zamiast Complexity oraz Agility (zwinność) zamiast Ambiguity.
Jak podejmować decyzję w organizacji?
Istnieje kilka podstawowych modeli podejmowania decyzji, którymi firmy mogą się posługiwać w codziennej pracy. Jednym z nich jest model racjonalny, który zakłada, że osoba podejmująca decyzję ma pełną wiedzę na temat dostępnych opcji, potrafi ocenić ich konsekwencje i wybiera możliwość, która przyniesie największe korzyści. W praktyce może to być trudne do osiągnięcia, ponieważ rzeczywistość biznesowa często jest złożona i niepewna.
W dużych organizacjach zdecydowanie rzadziej korzysta się z modelu opartego na intuicji. Polega to na podejmowaniu decyzji na podstawie doświadczenia i przeczucia. Jest to często stosowany model w sytuacjach, gdy brakuje czasu na analizę wszystkich danych lub gdy sytuacja jest dynamiczna i nieprzewidywalna – w tym wypadku jednak ostateczna decyzja bywa zupełnie nietrafiona.
Firmy mogą również korzystać z analizy ryzyka, która pozwala ocenić, co wiąże się z różnymi opcjami decyzyjnymi. Umożliwia to podjęcie decyzji, która minimalizuje ryzyko np. finansowe, prawne czy osobowe. Powinno się to łączyć ze szczegółową analizą danych i faktów związanych z różnymi wariantami. W erze cyfrowej, gdzie organizacje gromadzą mnóstwo informacji, niezwykle ważne staje się nie tyle ich pozyskanie, ale właściwe filtrowanie i uznanie, które dane są najistotniejsze w danej sytuacji.
Ponadto podejmowanie decyzji w firmie może być powiązane z modelem zarządzania. W wypadku organizacji hierarchicznych decyzje będą podejmowane przez osoby, które zajmują odpowiednie stanowiska, co jednocześnie odbiera sprawczość pracownikom. Z tego powodu organizacje sięgają po bardziej demokratyczne zarządzanie, włączające zainteresowanych do brania odpowiedzialności za decyzje. Jeszcze innym rozwiązaniem jest powierzenie decyzyjności procedurom i regułom, tu jednak trudnością jest niejednokrotnie to, jak wolno, biurokratycznie są podejmowanie decyzje. Najczęściej jednak zdolność organizacji do decydowania jest elementem kultury organizacyjnej, która powinna się zmieniać i dostosowywać do okoliczności biznesowych.
W Impact International wierzymy, że najlepsze decyzje w organizacji podejmuje się, łącząc analizę danych z intuicją i doświadczeniem pracowników. Jednym z naszych kluczowych podejść jest model Act of Leadership, który składa się z trzech etapów: dostrzeżenia sytuacji wymagającej działania, wyboru odpowiednich narzędzi i zasobów, a następnie podjęcia działania i gotowości do poniesienia odpowiedzialności za swoje decyzje. Ten model wspiera szybką reakcję i adaptację organizacji, pozwalając na podejmowanie skutecznych decyzji w dynamicznie zmieniającym się środowisku biznesowym.
