Umowy podpisujemy często – przy wynajmie mieszkania, kupnie auta, zleceniu prac budowlanych czy zatrudnieniu. Wielu z nas nie czyta ich dokładnie albo korzysta ze wzorów z Internetu. To błąd, który może drogo kosztować, ponieważ nawet pozornie niewinne zapisy mogą prowadzić do poważnych konsekwencji – nieterminowego wykonania czy dostawy, konieczności zapłaty odsetek, kary umownej, odszkodowania, a także utraty wpłaconych pieniędzy.
Umowy podpisujemy często – przy wynajmie mieszkania, kupnie auta, zleceniu prac budowlanych czy zatrudnieniu. Wielu z nas nie czyta ich dokładnie albo korzysta ze wzorów z Internetu. To błąd, który może drogo kosztować, ponieważ nawet pozornie niewinne zapisy mogą prowadzić do poważnych konsekwencji – nieterminowego wykonania czy dostawy, konieczności zapłaty odsetek, kary umownej, odszkodowania, a także utraty wpłaconych pieniędzy.
Dlaczego warto analizować umowę z prawnikiem
- Umowa to nie tylko formalność – to podstawa Twojego spokoju i komfortu w trakcie jej wykonywania oraz finansowego bezpieczeństwa.
- Każdy błąd, brak czy niejasny zapis umowny może działać na Twoją niekorzyść.
- Prawnik może wskazać ryzyka, zaproponować poprawki i upewnić się, że umowa chroni obie strony.
Najczęstsze błędy w umowach, które widzą adwokaci
- Brak dokładnych danych stron – niepełne dane, błędne numery PESEL, NIP, KRS lub adresy mogą utrudnić egzekwowanie praw.
- Niejasny przedmiot umowy – przykładowo Określenia typu „wykonanie usługi remontowej” bez szczegółów to pole do sporu; warto pisać konkretnie – zakres, materiały etapy, terminy
- Brak klauzul zabezpieczających – w umowie powinny znaleźć się zapisy o karach umownych, odsetkach, sposobie rozwiązania umowy, czy odpowiedzialności za wady i szkody.
- Kopiowanie 1:1 wzorów z Internetu – gotowe szablony lub wzory mogą być punktem wyjścia, ale nie uwzględniają Twojej sytuacji; umowa z sieci może zawierać nieaktualne, zbyt ogólne lub nawet sprzeczne z prawem postanowienia
- Nieczytanie aneksów i dodatków – podpisując aneks, często nie wiemy, że zmienia on istotne warunki – np. wysokość wynagrodzenia, czynszu czy termin realizacji.
Przykłady błędów lub braków w konkretnych umowach
Umowa najmu lokalu
- brak określenia zasad dotyczących zmian i remontów w lokalu oraz podnajmowania lokalu
- brak protokołu zdawczo-odbiorczego,
- brak informacji o kaucji i terminie zwrotu,
- brak zapisu o możliwości rozwiązania umowy z ważnych przyczyn i wskazania przykładowych przyczyn
Umowa zlecenia lub o dzieło
- brak dokładnego określenia zakresu prac, materiałów, terminów
- brak precyzyjnego określenia sposobu rozliczenia, w tym rozliczenia zaliczek
- brak klauzuli dotyczącej odpowiedzialności za opóźnienie
- brak klauzuli dotyczącej warunków odstąpienia do umowy przez jedną ze stron
Umowa sprzedaży
- niepełne dane dotyczące przedmiotu umowy – np. brak sprecyzowania konkretnego modelu sprzętu czy brak wskazania numeru VIN auta
- brak dokładnego określenia terminów dostawy i odpowiedzialności za opóźnienie
- wyłączenie rękojmi sprzedawcy za wady – wyłączenie rękojmi powinno dotyczyć tylko tych wad, o których wyraźnie poinformował sprzedawca przed zakupem
- zapisy o tym, że kupujący „zna stan techniczny” danej rzeczy np. samochodu – taki ogólny zapis nic nie wnosi i nie wyłącza odpowiedzialności sprzedawcy
Na co zwrócić uwagę przy formułowaniu umowy
- Zadbaj o pełne dane stron – imię, nazwisko, adres, PESEL, NIP.
- Opis przedmiotu – dokładny, konkretny, bez ogólników.
- Zasady płatności – termin lub terminy w przypadku płatności etapami i od jakiego momentu termin ten biegnie, forma płatności np. przelewem na nr konta, waluta, odsetki.
- Kary umowne za nieterminową dostawę lub wykonanie – przez wskazanie konkretnej kwoty kary umownej lub wartości procentowej odnoszącej się do wynagrodzenia/ceny np. (20% wynagrodzenia/ceny); motywują do terminowego wykonania
- Odsetki za nieterminową płatność – nie mogą przekraczać odsetek maksymalnych; motywują do terminowej zapłaty.
- Zasady odpowiedzialności z tytułu rękojmi i odpowiedzialności odszkodowawczej – można odwołać się do zasad przewidzianych w Kodeksie cywilnym, ale warto to zaznaczyć.
- Rozwiązanie umowy – prawo odstąpienia, okres wypowiedzenia, warunki.
Podsumowanie
Dobrze napisana umowa to Twoje zabezpieczenie na wypadek problemów, które wystąpią w trakcie jej realizacji oraz konfliktu. Zanim cokolwiek podpiszesz – sprawdź, czy treść jest jasna i zrozumiała. Upewnij się też, że prawidłowo zabezpiecza Twoje interesy i nie jest napisana jednostronnie, czyli czy nie zapewnia korzystnych rozwiązań tylko dla Twojego kontrahenta. Jeśli masz wątpliwości, skonsultuj dokument z adwokatem.
Artykuł powstał we współpracy z kancelarią prawną z Opola: https://www.kancelariasc.com.pl
