Posiłek profilaktyczny to świadczenie, które może przysługiwać pracownikom zatrudnionym w szczególnych warunkach, powodujących zwiększone zapotrzebowanie energetyczne organizmu. Jego celem jest zapewnienie odpowiedniego poziomu regeneracji oraz zachowanie wydolności fizycznej i zdrowia osób wykonujących pracę w warunkach dużego wysiłku. Tego typu posiłki to element obowiązków pracodawcy, wynikający z przepisów prawa pracy.
Czym jest posiłek profilaktyczny?
Posiłek profilaktyczny to nieodpłatny, pełnowartościowy posiłek wydawany pracownikom wykonującym pracę w warunkach szczególnie uciążliwych lub związanych z dużym wysiłkiem fizycznym. Zgodnie z przepisami, jego zadaniem jest zrównoważenie wydatek energetyczny organizmu powyżej określonego poziomu. Najczęściej posiłek taki dostarcza co najmniej 1000 kcal, w tym 50–55% energii z węglowodanów, 30–35% z tłuszczów i 15% z białka. Posiłki te mają charakter regeneracyjny i powinny być podawane w ciągu zmiany roboczej, w czasie regulaminowych przerw. Często są one oferowane w formie jednego dania gorącego, co wynika zarówno z potrzeb organizmu, jak i możliwości wydawania posiłków na miejscu pracy.
Zasady przyznawania posiłków profilaktycznych – komu przysługuje posiłek?
Prawo do posiłku profilaktycznego przysługuje pracownikom zatrudnionym w warunkach szczególnie uciążliwych, powodującym w ciągu zmiany roboczej efektywny wydatek energetyczny organizmu powyżej określonych wartości. Taki wydatek energetyczny najczęściej wiąże się z pracą fizyczną o dużym nasileniu lub pracą w trudnych warunkach środowiskowych – np. na otwartej przestrzeni w okresie zimowym czy w pomieszczeniach o wysokiej temperaturze. Obowiązek zapewnienia takiego posiłku spoczywa na pracodawcy, który powinien również uzyskać opinię przedstawicieli pracowników lub działającej w zakładzie organizacji związkowej.
Zasady organizacji i obowiązek zapewnienia posiłków w miejscu pracy
Zgodnie z przepisami, posiłki profilaktyczne powinny być wydawane w miejscu pracy, w punktach gastronomicznych lub – jeśli nie ma takiej możliwości – dostarczane pracownikowi w formie otrzymanych produktów do samodzielnego przygotowania. W niektórych przypadkach dopuszczalne jest także wydanie posiłku za pomocą specjalnych bonów żywieniowych. Ważne jest, aby sposób dostarczania i spożywania posiłków był dostosowany do warunków wykonywania pracy oraz zorganizowany tak, aby nie zakłócał jej przebiegu. Pracodawcy mogą także skorzystać z elastycznych form, takich jak karty żywieniowe, umożliwiające zakup posiłków w wyznaczonych punktach gastronomicznych.
Dlaczego posiłek profilaktyczny ma znaczenie?
W warunkach pracy powodujących duży wysiłek fizyczny organizm człowieka zużywa więcej energii, co może prowadzić do osłabienia, spadku koncentracji i ogólnego pogorszenia kondycji. Odpowiedni posiłek pomaga zrównoważyć wydatek energetyczny organizmu, wspiera regenerację, a tym samym zwiększa bezpieczeństwo i efektywność wykonywanych obowiązków. Jest to także wyraz troski pracodawcy o dobrostan pracownika. Pracownicy, którzy regularnie otrzymują profilaktyczne posiłki, lepiej radzą sobie z fizycznymi wymaganiami zawodu i są mniej narażeni na wypadki oraz choroby zawodowe. Z punktu widzenia firmy to również sposób na zmniejszenie absencji i poprawę ogólnej atmosfery pracy.
