Rozwiązanie umowy za porozumieniem stron to najbardziej korzystny dla pracodawcy i pracownika a zarazem najmniej konfliktowy sposób zakończenia współpracy i dotyczy wszystkich rodzajów umów.
Aby ustanie stosunku pracy w takim trybie było możliwe, muszą na to wyrazić zgodę obie strony. Warunki, na jakich umowa zostaje rozwiązana, zależą od indywidualnych ustaleń pracodawcy z pracownikiem. Najczęściej o rozwiązanie umowy w takim trybie zabiega pracownik, który otrzymał bardziej korzystną propozycję pracy w innej firmie, choć oczywiście nie jest to regułą.
Regulacje prawne dotyczące rozwiązywania umów o pracę, dzieło i zlecenia za porozumieniem stron
Rozwiązanie umowy o pracę, dzieło czy zlecenia za porozumieniem stron należy do najbardziej ugodowych rozwiązań, więc – co za tym idzie – nie ma zbyt wielu przepisów prawnych, które regulowałyby sposób zakończenia współpracy w tym trybie. Mówiąc w skrócie, do rozwiązania umowy za porozumieniem stron może dojść w następujących sytuacjach:
- pracodawca wspólnie z pracownikiem opracowują i podpisują dokument dotyczący rozwiązania umowy za porozumieniem stron;
- pracownik składa propozycję rozwiązania umowy, a pracodawca ją przyjmuje;
- pracodawca składa propozycję rozwiązania umowy, która przyjmuje pracownik.
Nie może dojść do sytuacji, w której pracodawca przedkłada pracownikowi propozycję rozwiązania umowy za porozumieniem stron nie wskazując w dokumencie daty zakończenia współpracy i zastrzega sobie możliwość wpisania jej w dowolnie wybranym przez siebie momencie – takie postępowanie jest bezprawne. Nie można także traktować zamiennie rozwiązania umowy o pracę (dzieło, zlecenia) za porozumieniem stron z rozwiązaniem stosunku pracy w trybie natychmiastowym bez podania przyczyny.
Pracodawca godząc się na rozwiązanie umowy o pracę za porozumieniem stron nie musi:
- podawać przyczyny rozwiązania umowy w tym trybie;
- konsultować się z zakładowa organizacją związkową;
- pouczać pracownika o przysługujących mu prawach (m. in. prawie odwołania się do sądu pracy);
- stosować okresów wypowiedzenia;
- stosować zasad dotyczących szczególnej ochrony przed wypowiedzeniem.
Forma rozwiązania umowy za porozumieniem stron
W Kodeksie pracy na próżno szukać wskazówek dotyczących tego, jaką formę powinno mieć porozumienie stron. W tym przypadku zastosowanie znajdują przepisy kodeksu cywilnego o oświadczeniach woli. Oznacza to, że rozwiązanie umowy o pracę (dzieło, zlecenie) może mieć zarówno formę pisemną, jak i ustną bądź przejawiać się poprzez zachowanie wskazujące wyraźnie wolę każdej ze stron. Najbardziej polecana z przyczyn czysto praktycznych, bo pozwalająca uniknąć ewentualnych sporów, jest forma pisemna.
Czy można się odwołać od porozumienia o rozwiązaniu umowy o pracę?
Prawo nie przewiduje takich sytuacji, chyba że pracownik wykaże, że porozumienie stron zostało zawarte w sposób wadliwy, czyli pod wpływem błędu lub groźby bezprawnej.
Istnieją jednak przypadki, kiedy po rozwiązaniu umowy o pracę za porozumieniem stron można wystąpić o jej ponowne nawiązanie – dotyczy to kobiet w ciąży, które przyjęły od pracodawcy lub same złożyły ofertę rozwiązania umowy za porozumieniem stron nie wiedząc w tym czasie o tym, że są w ciąży.
Czy w przypadku rozwiązywania umów za porozumieniem stron pracownikom przysługują odprawy?
W pewnych ściśle określonych przez prawo sytuacjach pracownikom, którzy zakończą współpracę ze swoim pracodawcą na mocy porozumienia stron, przysługują świadczenia finansowe. Ustawa o zwolnieniach grupowych zwana także ustawą o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników, zabezpiecza interesy pracowników. Odprawa będzie przysługiwała pracownikom tylko wtedy, gdy:
- przyczyna rozwiązania umowy o pracę nie dotyczy pracownika a wynika z trudności ekonomicznych pracodawcy, reorganizacji firmy, zmian produkcyjnych bądź ze zniszczenia miejsca pracy;
- pracodawca zatrudnia nie mniej niż 20 pracowników.
Co zyskuje a co traci pracownik decydując się na ten tryb rozwiązania stosunku pracy?
Niewątpliwie jedną z największych zalet rozwiązania umowy o pracę (dzieło, zlecenia) za porozumieniem stron jest jego prosta procedura oraz możliwość zakończenia współpracy w dowolnym terminie. Warto jednak pamiętać, że pracownikowi nie przysługują w takiej sytuacji dni wolne na poszukiwanie nowego zatrudnienia, więc jeśli nie znalazł go sobie wcześniej, prawdopodobnie będzie musiał zarejestrować się w Powiatowym Urzędzie Pracy.
